Dyddiad
Ar 30 Mai yng Ngorsaf Heddlu'r Wyddgrug, dathlwyd partneriaeth rhwng Heddlu Gogledd Cymru ac Ymddiriedolaeth Elusennol Graham Fulford ("yr Ymddiriedolaeth"), sef sefydliad codi ymwybyddiaeth am ganser y brostad, er mwyn hyrwyddo sgrinio canser y brostad.
Mae'r gydnabyddiaeth yn dangos y cyfleoedd sy'n bodoli er mwyn diogelu iechyd a lles dynion yn eu gweithle. Fe wnaeth hefyd helpu dangos pwysigrwydd canfod problemau'r brostad yn gynnar. Mae hwn yn fater sydd wedi gweld cynnydd diweddar mewn ymwybyddiaeth ymysg y cyhoedd yn dilyn triniaeth ddiweddar y Brenin ar gyfer prostad wedi gordyfu.
Yn 2019, dechreuodd yr Ymddiriedolaeth bartneriaeth hefo Heddlu Gogledd Cymru er mwyn cynnig sgrinio profion PSA mewn swyddfeydd a gorsafoedd ar draws stad yr heddlu i swyddogion a staff gwrywaidd dros 40 oed. Prawf gwaed ydy prawf PSA sy'n gallu canfod arwyddion cynnar canser y brostad. Mae'r prawf yn mesur lefel PSA (antigen benodol i'r brostad) yng ngwaed rhywun. Mae PSA yn cael ei wneud gan chwarren y brostad. Bydd rhywfaint ohono'n gollwng i'r gwaed, ac mae faint yn dibynnu ar oedran y dyn ac iechyd eu prostad.
Mae'r bartneriaeth arloesol hon rhwng Heddlu Gogledd Cymru a'r Ymddiriedolaeth wedi'i hefelychu mewn heddluoedd eraill ledled y wlad. Fe'i hystyrir yn fodel sut i ddod â sgrinio i weithle'r gwasanaethau brys.
Ar ôl cyfarfod hefo Andy Dunbobbin, Comisiynydd Heddlu a Throseddu (CHTh) Gogledd Cymru, er mwyn trafod y prosiect, gwelodd Susan Hart o Ymddiriedolaeth Elusennol Graham Fulford a'r CHTh sesiwn sgrinio yn cael ei chynnal. Gwelon nhw sut mae'r driniaeth yn cael ei chynnal mewn lleoliad gwaith a sut mae cyngor a chymorth yn cael eu rhoi i'r dynion sy'n dod. Yn dilyn gweld y sesiwn sgrinio, cyflwynwyd tystysgrif i Susan Hart a lofnodwyd ar y cyd gan y CHTh ac Amanda Blakeman, Prif Gwnstabl Heddlu Gogledd Cymru er mwyn nodi'r bartneriaeth sgrinio rhwng yr Ymddiriedolaeth a'r Heddlu.
Heddlu Gogledd Cymru oedd y cyntaf yn y DU i gyflwyno'r cynllun achub bywyd hwn a hynny diolch i Maria Hughes, cyn-Bennaeth Gwasanaethau Meddygol a Lles Heddlu Gogledd Cymru. Dywedodd: "Fel sefydliad, mae Heddlu Gogledd Cymru yn hynod awyddus cynorthwyo'r gweithlu mewn ffordd ragweithiol.
"Mae gweithio hefo'r elusen wedi arwain at achub 12 o fywydau yn Heddlu Gogledd Cymru drwy staff nad oeddent yn arddangos unrhyw symptomau mewn gwirionedd. Fel y gwyddom, mae'r PSA yn ddangosydd ac nid offeryn diagnostig. Ond mae'n galluogi sgwrs ehangach hefo meddyg teulu aelod o staff.
"'Da ni hefyd yn hynod falch o fod yr heddlu cyntaf yn y DU i ddatblygu'r prosiect hwn."
Dywedodd Andy Dunbobbin, Comisiynydd Heddlu a Throsedd Gogledd Cymru: "Mae'n bwysig fod pob sefydliad yn gwerthfawrogi iechyd a lles eu staff ac nid ydy'r heddlu'n wahanol. Yn ogystal â sicrhau bod swyddogion a staff yn teimlo'n iach ac mewn hwyliau da, mae sesiynau sgrinio fel hyn hefyd yn golygu eu bod hefyd yn gallu gwasanaethu pobl y rhanbarth yn fwy effeithiol a chanfod unrhyw broblemau'n gynnar.
"Dwi'n falch iawn fod y bartneriaeth uchel ei pharch hon hefo Ymddiriedolaeth Elusennol Graham Fulford er mwyn sgrinio'r gweithlu'n cael ei efelychu mewn mannau eraill yn y wlad. Mae'n dangos sut mae ein gwaith arloesol yma yng Ngogledd Cymru yn arwain y ffordd ar gyfer plismona ledled y wlad."
Sefydlwyd Ymddiriedolaeth Elusennol Graham Fulford gan Graham a Sue Fulford er mwyn hyrwyddo ymwybyddiaeth o Ganser y Brostad yn dilyn diagnosis ffrind agos a fu farw yn 58 oed ac aelod agos o'r teulu a fu farw yn 2007 o ganser y brostad ar ôl brwydr ddewr. Ers 2004, ynghyd â phartneriaid, mae'r Ymddiriedolaeth wedi bod yn ymwneud â phrofi dros 138,557 o ddynion a chynnal 283,114 o brofion (ffigurau ar 28 Mai 2024). O ganlyniad, nodwyd dros 3,027 o ganserau nad ydynt wedi cael eu darganfod fel arall.